از لحظهای که دست روی سوئيچ برده می شود مهارتها هم شروع می گردد. سوئيچ دارای سه مرحله اساسی است:
مرحله اول
اين مرحله برای آزاد شدن فرمان,راديو پخش و يا ديگر استفادههای جانبی ميباشد، و به هيچ قسمت از اتومبيل آسيب نميرساند.
مرحله دوم
زمانی که سوئيچ را در مرحله دوم قرارمی دهيم,دستگاههای نشاندهنده جلوی چشم راننده چراغ شارژ,و چراغ روغن,نشاندهنده آب و بنزين... فعال ميشوند. دراين مرحله از سوئيچ، موتور هم آماده روشن شدن است.
نکته مهم اين که نبايد سوئيچ را در اين مرحله بيش از چند ثانيه باز نگه داشت. تکرار اين عمل پلاتين را معيوب ساخته که بد روشن شدن و يا ريپ زدن موتور را در پی دارد,درصورت چسبيدن دهانه آن موتور روشن نمی شود و يا خاموش می شود، درضمن امکان نيم سوز شدن و يا سوختن کويل را دارد.
مرحله سوم
در اين حالت، موتور به وسيله استارت روشن ميشود، اما اگر موتور بد روشنی کرد، بايد از استارت زدن ممتد خودداری کرد، در مواقعی پيش ميآيد که خودرو زياد استارت ميخورد، زمانی که موتور از نظر سيستم برقی و يا سوخت رسانی تنظيم نباشد يا در اثر تماس آب به هر علتی مثل شستن، معيوب بودن باطری و يا استارت و... اين وضعيت پيش ميآيد و موتور زياد استارت ميخورد.
اما نکته مهم اين است که در چنين مواقعی نبايد استارت ممتد زد بلکه در هر پنج و يا شش ثانيه که استارت میزنيم، سه تا چهار ثانيه مکث کرده و دوباره تکرار کنيم.
لحظه روشن شدن موتور
از نظرعلمی لحظه مرگ يک موتور مساوی است با لحظه روشن شدن آن، دراين لحظات نبايد به موتور گاز داد، ولی اگر برای جلوگيری از خاموش شدن مثلا در زمستان مجبور شويم، درحد سر گاز و به اندازهای که موتور روشن بماند، گاز دهيم؛ اشکالی ندارد.
موتور روشن ميشود
بعد از روشن شدن موتور بايستی به آن اجازه گرم شدن دهيم تا انبساط وانقباض قطعات و روغنکاری بدون فشار انجام پذيرد و بعد حرکت نماييم در غير اين صورت قطعات دچار سايش زودرس می گردد و روغن آن نيز بر اثر سردی زود لجنی می شود و به موتور آسيب ميرساند.
روش کلاج گيری و رها کردن آن
متاسفانه بعضی از رانندگان شيوه استفاده از دستگاه کلاچ را نميدانند، دستگاه کلاج که به آن ديسک و صفحه ميگويند بين موتور و گيربکس قرار گرفته و وظيفه آن قطع و وصل نيرو به طور موقت برای تعويض دنده است. به هنگام تعويض دنده، کلاج را تا آخر فشار ميدهيم، ولی بعد از آن بايستی کلاچ را به آرامی رها کرد. اگر پدال را سريع رها کنيم احتمال شکسته شدن لنت صفحه و يا تاب برداشتن آن و ضربههای پيچشی به گاردان، پلس و ميللنگ وجود دارد و چنانچه خيلی دير رها کنيم، سايش لنت را در پی داريم. بنابراين از گذاشتن بی مورد پا روی پدال خودداری کنيم که بلبرينگ و يا ذغال کلاج را خراب و يا صفحه کلاج را ضعيف ميکند.
گيربکس
مهمترين دستگاهی است که اگر روش استفاده صحيح آن را رعايت شود، در عمر و کارکرد کل موتور و خود گيربکس نقش مؤثری دارد.
دومين دستگاه انتقال قدرت بعد از کلاج است، وظيفهاش افزايش گشتاور يا زور و کاهش سرعت برای شروع حرکت و يا سربالاييها در دنده يک و دو، و نيز افزايش سرعت و کاهش گشتاور در دندههای سه و چهاردر جادههای بدون شيب را به عهده دارد. برای استفاده صحيح از گيربکس بايد به روش و زمان صحيح تعويض دنده دقت کرد.
نحوۀ تعويض دنده
تعويض دنده نبايد به سرعت انجام شود که دراين صورت دندههای داخل آن معيوب می شود. موقع تعويض بين هر دو دنده مثل دنده يک به دو، در خلاص مکث می کنيم. اين وقفه حدود يک ثانيه کمتر است و در ثانيه دوم نيرو به سمت دنده بعدی اعمال می کنيم. فقط درسر بالاييهای تند اين زمان برای دنده معکوس مانند دو به يک کمتر است.
زمان تعويض دنده
زمان تعويض دنده نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت، دوام و کارکرد مکانيسمهای مختلف خودرو از موتور گرفته تا انتقال قدرت و حتی طول عمرلاستيکها دارد و يکی از عوامل گرم کردن موتور و يا ضعيف شدن رينگ و پيستون، تيزکردن دندههای گيربکس و ديفرانسيال و... زمان تعويض ميباشد.
شيوه تعويض دنده
دورسنج، سرعت سنج و صدای موتور سه شاخص اصلی برای زمان تعويض دنده می باشند که بستگی به موقعيت خودرو درجاده بدون شيب، سربالايی و سرازيری دارد. در راههای بدون شيب دنده را درحالت يک قرار ميدهيم و حرکت ميکنيم، وقتی که دورسنج به سه رسيد و سرعت اتومبيل به سی و پنج تا چهل رسيد به دنده دو آمده در دنده دو هنگامی که دور قدری از سه فراتر رفت و سرعت خودرو به چهل و پنج و يا پنجاه رسيد، به دنده سه آمده برای رفتن به دنده چهار دور موتور را به چهار رسانده که در اين هنگام سرعت اتومبيل به حدود هشتاد رسيده است. سرازيريهای با شيب کم همان روش بالا را اجرا نموده با اين تفاوت که دور برای هر دنده تقريباً به اندازه پنج کمتر است
در سربالاييهای با شيب کم نيز در هر دنده دور بايد نيم بيشتر باشد. در مجموع الگو، بدون شيب و افقی است. در سرازيريهای تند بايستی متناسب با شيب جاده از دندههای سنگين استفاده نمود، اگر شيب کم باشد از دنده سه و اگر زياد بود از دنده دو و چنانچه خيلی زياد بود، از دنده يک استفاده ميشود. در سربالاييهای تند هم بايد به موقع و متناسب با شيب از دنده سنگين استفاده نمود ولی تفاوتی که با سرازيری دارد اين است که بايد در اينجا در دور و سرعت مناسب دندهها را به موقع و سريع سبک و سنگين کرد.
ترمز و روش استفاده از آن
نيرويی که از جانب پا به پدال وارد ميشود ده تا دوازده کيلوگرم است اين نيرو بوسيله سيستم روغن و خلاء تقويت می شود تا به اندازهايکه خودرو را در زمان بسيار کوتاهی نگه ميدارد.
لنت ترمز دارای سه ويژگی است: مقاوم بودن در برابر فشار و سايش زود هنگام، اصطکاک بسيار خوب و مقاوم بودن در برابرحرارت. يک لنت بايستی دمای حدود سيصد تا چهارصد درجه سانتيگراد را در موقع ترمز گرفتن تحمل کند، حال اگر يک راننده ناشی درجاده، زياد و ناشيانه ترمز بگيرد، لنت در اثر گرمای فراوان خاصيت خود را از دست ميدهد و ديگر ترمزش يا نميگيرد و يا ضعيف ميشود و خطرآفرينی ميکند.
توصيههای ايمنی در سيستم ترمز
بريدن ترمز
مواردی که توضيح داده شد ازعلائم بريدن ترمز است ولی اگر ترمز بريد، ضمن حفظ آرامش خود، پا را از روی گاز برميداريم و چنانچه در دنده سبک باشيم با استفاده از کلاج مرحله به مرحله به سمت دندههای سنگين دو و يک آمده، آنگاه با استفاده از ترمزدستی اتومبيل را نگاه ميداريم. بايد توجه داشت که سيستم ترمزدستی مثل روغنی نيست بلکه به وسيله سيم به چرخهای عقب متصل ميباشد، به همين خاطر اگر در سرعت بالا ناگهانی ترمز دستی را بکشيم احتمال بريدن آن وجود دارد بنابراين بايد در اين موارد به آرامی ترمز دستی را کشيد.
فرمان
يکی از مهمترين سيستمهای کنترل خودرو فرمان است. به منظور واکنش سريع و مانور خوب در رانندگی و به خصوص در بحران، بايد از آغاز شروع به رانندگی عادت کنيم که فرمان را خوب و به صورت جدی در دست بگيريم.
علائم بريدن فرمان
اگر درحين سرعت بالا فرمان ببرد، هيچ کار نمیتوان کرد، زيرا در يک لحظه چرخها معلق گشته ترمز هم نميتوان گرفت چون چرخها به سمتی که لاستيک کمبادتر باشد و يا به سمت شيب جاده می پيچند، اما بايد توجه داشت که فرمان يک دفعه معيوب نميشود به طوريکه از چندی قبل شروع به بريدن کرده و خبر ميکند.
علائم آن خلاصی بيش از حد مجاز فلکه فرمان، صدای تق تق به هنگام دور زدن، زدن فرمان درسرعتهای کم از علائم بسيار خطرناکی هستند که بايد جدی گرفته شوند.
دستگاههای نشاندهنده در خودرو
اين دستگاهها وظيفه دارند تا علائم مربوط به وضعيت قسمتهای مختلف اتومبيل را به راننده نشان دهند، مانند چراغِ قرمز شارژ با عکس باطری و چراغ قرمز روغن با عکس روغندان و مدرج عقربهای مثل بنزين و آب است البته در خودروهای امروزی هر دو مدل ميباشد. امروزه به تناسب توسعه صنعت اتومبيل سازی تعداد آنها افزايش يافته مثل نشاندهندههای ترمز دستی ، يا کمربند ايمنی و... اما همه اينها مهم هستند ولی فقط سه و يا چهارتای آنها مهم و دارای شگردهای فنی است که يک راننده بايد بداند.