دارالترجمه چیست و دارالترجمه ها چه‌کاری انجام می‌دهند؟
شاید در حال حاضر کمتر اسم دارالترجمه‌ها را بشنوید و دقیقاً ندانید کار آن چیست و برای چه هدفی فعالیت می‌کنند. شاید چند دارالترجمه در حوزه زبان انگلیسی بسیار شاخص و شناخته‌شده باشند و یا تنها اسم آن‌ها را شنیده باشید.
فعالیت دارالترجمه‌ها در سال‌های اخیر در کشور به‌شدت کاهش‌یافته و کمتر کسی از آنان سراغ می‌گیرد و نتیجه آن کمتر شدن کیفیت ترجمه‌ها، کاهش کیفیت مطالعات حوزه ترجمه و حتی ضعف آموزش و مخصوصاً آموزش زبان انگلیسی شده است.
در آخرین مصوبه اداره امور مترجمان رسمی و با همکاری فرهنگستان فارسی نام دارالترجمه از واژگان رسمی کشور حذف شد و به‌جای آن «دفتر ترجمه رسمی» وارد شد و دارالترجمه‌ها را بر اساس شماره می‌شناسند.
کار دارالترجمه چیست و چه فعالیت‌هایی در آنجا انجام می‌شود؟
دارالترجمه یا همان خانه ترجمه در اصطلاح تحت‌اللفظی آن به معنای محل کار مترجم است، مترجمین در دارالترجمه به ترجمه تخصصی و عمومی می‌پردازند. در آنجا آموزش می‌بینند و با متدهای جدید ترجمه آشنا می‌شوند.
در دارالترجمه و خصوصاً در حوزه زبان انگلیسی و فرانسه و آلمانی به دانش‌پژوهان آموزش‌های ویژه داده می‌شود،روش‌های ترجمه طبیعی بررسی می‌شوند، مقالات حوزه زبان‌شناختی هم در زبان‌های مبدأ و هم‌زبان مقصد انجام می‌شود و بررسی‌های زیادی در حوزه کلمات و اصطلاحات تخصصی این رشته انجام می‌شود.
انواع دارالترجمه
در حالت کلی دو نوع دارالترجمه داریم که بسته به کاری که انجام می‌دهند می‌توانند به دو نوع رسمی و غیررسمی تقسیم می‌شوند.
دارالترجمه رسمی
دارالترجمه در حالت رسمی آن به مکانی دولتی اطلاق می‌شود که در ترجمه متون و اسناد و اوراق معتبر در حوزه بین‌الملل فعالیت می‌کنند، این دارالترجمه‌ها با وزارتخانه‌ها و در حوزه بین‌الملل همکاری می‌کنند. فعالیت‌های این دارالترجمه‌ها عبارت‌اند از:
ترجمه اسناد رسمی و اوراق ارائه‌شده توسط همتایان بین‌المللی یک وزارتخانه و …
صدور گواهی برای صحت ترجمه یک کتاب یا مقاله تألیفی
ترجمه اوراق دادگستری و دادگاه‌های بین‌المللی و ثبت اظهارات دعاوی و متهمین
همکاری با بخش فنی دادگستری و پاسخگویی به آن‌ها
ترجمه وکالت‌نامه‌ها، اسناد ملکی، گواهی‌های پزشکی و بیمارستانی و …
ترجمه برگه قراردادهای کاری و مبایعه‌نامه‌ها و سند اجاره
ترجمه و تأیید مدارک دانشگاهی خارج از کشور برای معادل‌سازی
ترجمه پروانه کسب و مطب
دارالترجمه در حالت کلی به بررسی زبان‌شناسی در حوزه زبان مقصد در حوزه‌هایی که کشور برای تعامل با کشورهای دیگر به مترجم نیاز دارد فعالیت می‌کند، مترجم همزمان اجلاس‌ها و سخنرانی‌ها هم توسط این دارالترجمه‌ها تأمین می‌شود.
فعالیت‌های دارالترجمه رسمی در حال حاضر به دلیل مهاجرت به کشورهای خارجی و اسناد مربوط به مهاجرت و معادل‌سازی بیشتر از قبل شده است.
دارالترجمه غیررسمی
ابتدا باید متذکر شد که کلمه غیررسمی به معنی بدون مجوز نیست، بلکه صرفاً در زیرمجموعه اماکن دولتی قرار نمی‌گیرند و به همین دلیل غیررسمی نامیده می‌شوند.
دارالترجمه‌های غیررسمی که تعداد آن‌ها به نسبت از رسمی‌ها بیشتر است، در حوزه ترجمه متون تخصصی، کتاب‌ها، جلسات ویدیویی رایگان و …فعالیت می‌کنند.عمده این دارالترجمه‌ها به زبان انگلیسی هستند.
شاید برای شما هم پیش‌آمده باشد که به دنبال یک مترجم زبان‌های کم‌کاربرد نظیر روسی، اسپانیایی، ایتالیایی و … بوده باشید. دارالترجمه غیررسمی جایی است که می‌توانید به‌راحتی چنین افرادی را پیدا کنید.
عمده فعالیت این دارالترجمه‌ها در حوزه‌های زیر است:
ترجمه متون تخصصی از زبان انگلیسی و سایر زبان‌ها
آموزش ترجمه و یادگیری زبان انگلیسی به نوآموزان برای تربیت مترجمین برجسته و دانشگاهی
فعالیت در حوزه ترجمه طبیعی
تحقیق و توسعه ترجمه نرم‌افزاری و تولید محتوای به زبان‌های خارجی
اردوها و دوره‌های یادگیری ترجمه و یادگیری زبان
در اکثر فعالیت‌های این دارالترجمه‌ها ترجمه به‌صورت ویراستاری‌شده و ثبت در دفتر اسناد و بایگانی است و تا سال‌ها می‌توانید در صورت گم کردن مدرک خود ازآنجا مجدداً المثنی بگیرید.
تفاوت دارالترجمه با مؤسسات ترجمه تخصصی
مؤسسات ترجمه تخصصی که کار ترجمه متون عمومی و تخصصی را انجام می‌دهند به‌ظاهر شباهت‌هایی با دفاتر ترجمه رسمی دارند، اما تفاوت عمومی آن‌ها در اعتبار و سندیت و پیگیری است.
به‌طور مثال مؤسسات ترجمه تخصصی نمی‌توانند کار ترجمه مدارک دانشگاهی و غیردانشگاهی و اسناد و اوراق مربوط به ملک و دارایی‌ها و پروانه کسب و مطب و … را ترجمه کنند، اگر هم ترجمه کنند ازنظر اعتبار عملاً ارزشی ندارد.
مؤسسات ترجمه خصوصی هیچ ضمانتی برای ترجمه صحیح نمی‌دهند و نمی‌توان بعدها پیگیری کرد،اما دارالترجمه‌ها در قبال کاری که انجام می‌دهند با دفتر فنی دادگستری همکاری دارند و موظف‌اند ترجمه را صحیح و درست تحویل دهند.
البته دارالترجمه‌ها فعالیت‌های کوچک نظیر مقالات و … را معمولاً قبول نمی‌کنند و بیشتر در حوزه متون قدیمی و اصیل فعالیت دارند.
دارالترجمه‌ها در حوزه مهاجرت نیز فعالیت دارند و معمولاً افرادی را بورسیه می‌کنند تا در حوزه‌های زبان‌شناختی در کشورهای مختلف تحقیقاتی داشته باشد، اقدامات دارالترجمه‌ها برای مهاجرت در حال حاضر بیش‌ازپیش شده است.
نکاتی در مورد ترجمه رسمی
ترجمه رسمی عموماً داری مهر و سربرگ‌های مخصوص به خود است. سه نوع سربرگ در این ترجمه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد که بسته به استفاده و کارکرد آن دارای دو یا هر سه مهر می‌باشند.
۱ – مهر و سربرگ قوه قضاییه: این مهر در تمام برگه‌ها موجود است واصلی‌ترین سربرگ آن است که به معنای تأیید قوه قضاییه از مدرک یا سند است.
۲ – سربرگ مترجم به همراه مهر: مترجم در دفتر رسمی ترجمه دارای مهر و سربرگ مخصوص خود است و بعد از ترجمه دقیق و خوانا از مهر خود استفاده می‌کند.
۳ – سربرگ دفتر رئیس‌جمهور: هر دفتر ترجمه رسمی یک نماینده از جانب دفتر ریاست جمهوری دارد که در برخی مدارک باید سربرگ مخصوص آن نیز ممهور به مهر رئیس‌جمهور باشد، این مهر در بعضی از نامه‌ها که به دفتر ریاست جمهوری ارتباطی ندارد وجود ندارد.
تفاوت کلی ترجمه رسمی با ترجمه غیررسمی
ترجمه رسمی در حالت کلی با نوع غیررسمی آن تفاوت‌های زیادی دارد و در اصل وظایف و فعالیت‌های آنان به‌طورکلی فرق دارد
۱ – ترجمه مقالات، متون، کاتالوگ، بروشور، سایت و …که به‌صورت قراردادی است و به دلیل حضور مترجم در
۲ – ترجمه با فرمت رسمی روی سربرگ دارالترجمه و با مهر دارالترجمه (این ترجمه رسمیت ترجمه رسمی فوق را ندارد)
۳ – فایل‌های صوتی و ویدیویی و تصاویر و تحویل آن به‌صورت متن
۴ – ترجمه همزمان و حضور مترجم در محل جلسات رسمی و یا انجام مکالمات تلفنی در محل
چرا دارالترجمه‌ها مهم هستند؟
شاید امروزه با یادگیری زبان انگلیسی در وسعت زیاد و همچنین آموزش زبان انگلیسی به بخش عظیمی از جامعه نیاز به دارالترجمه زیاد نباشد، اما به چند دلیل ساده وجود دارالترجمه‌ها مهم و ضروری است.
دارالترجمه‌ها به دلیل مسئولیت‌ها و مجوزهایی که دارند موظف به انجام صحیح ترجمه با فرمت مناسب و در موعد مقرر هستند.
در دارالترجمه‌ها علاوه بر مترجمین انگلیسی و زبان‌های پرکاربرد، برای زبان‌های مهجور که کاربرد چندانی ندارند هم مترجم وجود دارد و می‌توانند تعداد زیادی از زبان‌ها را پوشش دهند.
دارالترجمه‌های رسمی سندیت و اعتبار یک مدرک یا نوشته هستند و می‌توان در دادگاه‌های سایر کشورها نیز به آن‌ها استناد کرد.
در اکثر دارالترجمه‌ها دوره‌های یادگیری زبان انگلیسی وجود دارد و مترجمین برای یادگیری دقیق ترجمه طبیعی می‌توانند به آنجا مراجعه کنند. این جلسات رایگان نیستند و هزینه‌های تدریس و … گرفته می‌شود.