هنر جواهرسازی هزاران سال قدمت داشته و به زمانی باز می گردد که تمدن های باستانی به منظور استفاده های تزئینی، اقدام به ساخت جواهرات کردند.
در گذشته جواهرسازی کاربرد های فراوانی داشت که از مهم ترین آنها می توان به استفاده تزئینی و نمایش سنگ های قیمتی، ابراز ایمان و عقیده، نشان دهنده موقعیت اجتماعی و..اشاره کرد. پرکاربرد ترین نوع جواهرسازی برای مقاصد سلطنتی مورد استفاده قرار می گرفت و از قیمتی ترین و زیباترین جواهرات در تاج های پادشاهی و خانواده سلطنتی استفاده میشد.
در طی سال ها کشف مستمر سنگ های جدید، فلزات گرانبها و مواد تزئینی، آمیخته با پیشرفت ابزار جواهرسازی و متالوژی، موجب شده هنر جواهرسازی دیگر به یک قشر خاص متعلق نبوده و هر شخصی از هر طبقه اجتماعی امکان دسترسی به جواهرات ظریف و زیبا را داشته باشد.
امروزه جواهرسازی یکی از پردرآمدترین مشاغل به شمار می آید که می توانید با گذراندن دوره های آموزشی و دارا بودن مقداری خلاقیت، در منزل نیز از این طریق کسب درآمد نمائید.
ابزارهای کاربردی جواهرسازی که برای شروع این هنر به آنها نیاز دارید عبارتند از :
1-سیم چین : سیم چین شما را قادر می سازد به راحتی اتصالات و سیم ها و زنجیر های بلند را کوتاه کنید. در زمان استفاده از سیم چین سعی کنید همیشه سمت صاف سیم چین را در نزدیکی شیء قرار دهید تا برش صاف و تمیزی داشته باشید، همچنین قسمت انتهایی کار را با دست نگه دارید تا پس از برش، در هوا به پرواز در نیاید.
2- دم گرد : ابزار دم گرد برای ساخت حلقه و قلاب در صنعت جواهرسازی کاربرد فراوانی دارد. آرواره های دم گرد به شما اجازه می دهد سیم خود را به دور آن پیچانده و با استفاده از نوک مخروطی دم گرد، حلقه ای با سایز دلخواه درست کنید. برای تهیه حلقه بزرگتر باید سیم را در قسمت نزدیک به دسته، و برای ساخت حلقه کوچکتر باید سیم را نزدیک به نوک دم گرد بپیچانید.
3- دم باریک : دم باریک نیز مشابه دم گرد می باشد، با این تفاوت که دم باریک دارای آرواره های مسطح است. این آرواره های مسطح برای نگاه داشتن سیم و زنجیر (بدون ایجاد آسیب یا خط و خش بر روی آن) بسیار مناسب و کاربردی هستند.
4- دم پهن : این ابزار با آرواره های صاف و پهن خود گرفتن سیم جواهرات را برای جواهرساز ساده تر می کند. دم پهن مانند دم گرد و دم باریک از ابزار های ضروری و لازم در صنعت جواهرسازی بشمار نمی آید، ولی در نظر داشته باشید که برای شکل دادن به سیم باید ابزاری داشته باشید که توسط آن بتوانید سیم را نگه داشته و با دم باریک یا دم گرد به آن فرم دهید، و دم پهن بهترین ابزار برای نگه داشتن سیم است.
5- انبر کریمپ یا کریمپر : از این ابزار برای موج دار کردن و شکل دادن به سیم ها استفاده می شود. کریمپر در آرواره هایش دو شکاف به شکل C دارد که با استفاده از آنها می توان حلقه و زنجیر ایجاد کرد.
تاریخچه فلزات در جواهرسازی
قدمت استفاده از فلزات در جواهرسازی به هزاران سال پیش و آغاز تمدن بشری بازمیگردد. بیش از 6000 سال پیش از میلاد مسیح، اجداد باستانی ما در بین النهرین، مصر، یونان و روم برای مصارف گوناگون یکی از آنها جواهرسازی است، از انواع فلزات استفاده می کردند. در ابتدا از آهن و طلا در این هنر استفاده میشد که با گذشت سالها و کشف مس و نقره کم کم تنوع فلزات در ساخت جواهرات بیشتر شد.
فلز معمول و پرکاربرد در جواهرسازی
طلا :
به جرات می توان گفت تا به امروز هیچ ماده ای همچون طلا نتوانسته قلب و ذهن افراد را درگیر خود کند.
طلا به دلیل کمیابی و درخشش فوق العاده زیبایش محبوب همگان است. استفاده از طلا در جواهرسازی در زمان اسکندر مقدونی باب شد و بیش از 15 قرن است که طلا به عنوان جزء لاینفک زیورآلات مورد استفاده قرار می گیرد. کار با طلا در این عرصه راحت تر از دیگر فلزات است. اساساً طلای خالص بیش از حد برای استفاده در ساخت جواهرات نرم است، به همین خاطر آن را با آلیاژهای دیگری چون مس و روی مخلوط می کنند.
درجه خلوص طلا بر حسب عیار آن مورد بررسی قرار می گیرد که به شرح ذیل است :
طلای 24 عیار : 99.9%
طلای 22 عیار : 91.7%
طلای 18 عیار : 75%
طلای 14 عیار : 58.3%
طلای 12 عیار : 50%
طلای 10 عیار : 41.7%
دیگر فلزات پر کاربرد در جواهرسازی :
پس از طلا پرکاربرد ترین فلزات در ساخت جواهرات عبارتند از :
نقره، پلاتین، استیل، تیتانیوم، پالادیوم، مس و...