آشنایی با قوانین سازمان تامین اجتماعی در حوادث ناشی از کار
با هدف آشنایی هر چه بیشتر بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی با قوانین و مقررات و در راستای صیانت از حقوق شهروندی ، روابط عمومی اداره کل تامین اجتماعی استان مرکزی درراستای تداوم برنامه های اطلاع رسانی از طریق سایت خود، در این قسمت به قوانین موجود در حوزه ی از کار افتادگی های ناشی از کار می پردازد امید است ارایه این قبیل از قوانین و مقررات موجب رضایت مندی مخاطبین سازمان تامین اجتماعی قرار گیرد.
از کار افتادگی ناشی از حوادث کاری ، غیر کاری و یا بیماری از جمله مواردی است که امکان بروز آن برای هر کارگر و بیمه شده ای وجود دارد و یکی از خدمات سازمان تامین اجتماعی برای جبران و پوشش چنین اتفاقاتی بر اساس مواد ٧٠ تا ٧٥ قانون تامین اجتماعی پرداخت مستمری به کسانی است که از کارافتاده می شوند و توانایی کار را از دست می دهند .
از کار افتادگی ناشی از کار (حوادث )
حادثه ناشی از کار اتفاقی است پیش بینی نشده که تحت تاثیر عامل یا عوامل خارجی در اثر عمل یا اتفاقی ناگهانی رخ می دهد و باعث وارد آمدن صدمه بر جسم یا روان بیمه شده می شود .
هر اتفاقی حادثه تلقی نمی شود مگر آنکه شرایط زیر را داشته باشد:
الف ) قابل پیش بینی نباشد .
ب ) وقوع آن ناگهانی باشد.
ج ) بر جسم یا روان شخص صدمه بزند .
د) حادثه متاثر از عامل یا عوامل خارجی باشد.
بر اساس ویژگی های فوق ، اتفاقاتی از قبیل خودکشی که قابل پیش بینی است و یا سکته که تحت تاثیر عامل خارجی صورت نمی گیرد ، حادثه ناشی از کار تلقی نمی شود . از نگاه قانون ، حوادث ناشی از کار حوادثی است که در حین انجام کار و یا به سبب آن در کارگاه یا موسسات وابسته و یا ساختمان ها و محوطه آن رخ می دهد و یا حوادثی که در مسیر رفت و آمد بیمه شده به محل کار اتفاق می افتد و یا در اوقاتی که بیمه شده به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاری می شود . بنابراین حوادثی که در موارد زیر رخ می دهد ، در حین انجام وظیفه و ناشی از کار محسوب می شود :
الف : تمام اوقاتی که بیمه شده در کارگاه یا موسسات وابسته به آن و یا ساختمان و محوطه کارگاه مشغول به کار است .
ب : در مواردی که طبق دستور کارفرما خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاری است .
ج : اوقاتی که جهت معالجات پزشکی به مراکز درمانی مراجعه می کند .
د: اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به محل کار و برعکس ، مشروط براینکه در زمان عادی رفت و برگشت حادثه رخ دهد .
ه : زمانی که بیمه شده برای نجات سایر بیمه شدگان دچار حادثه شود .
و: بیمار ی های حرفه ای نیز در زمره حوادث ناشی از کار به حساب می آیند . بیماری حرفه ای مرتبط با کار است که به سبب اشتغال مداوم در بعضی از مشاغل حادث می شود ، مثل آنکه بیمه شده ای به دلیل سر وکار داشتن با مواد سرطان زا مبتلا به سرطان شود.
ز : همچنین بیمه شدگانی که در جریان انقلاب اسلامی دچارحادثه ای شده اند حادثه آنان ناشی از کار تلقی می شود.
نقش کارفرما در حوادث ناشی از کار
الف ) : در حوادث ناشی از کار چنانچه بروز حادثه به دلیل قصور کارفرما در تامین و تجهیز وسایل و امکانات ایمنی کار باشد ، خسارت مربوطه از کارفرما اخذ می شود و در مواردی که خطا و یا قصور بیمه شده و کارگر در وقوع حادثه نقش داشته باشد ، کلیه هزینه ها اعم از هزینه های درمانی و پرداخت مستمری توسط تامین اجتماعی پرداخت می شود بنابراین در دو مورد زیر مسئول تامین هزینه های ناشی از کار حادثه کارفرماست :
الف : )هزینه های موضوع ماده ٦٦ قانون تامین اجتماعی . در صورتی که ثابت شود وقوع حادثه یا بروز بیماری مستقیما ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی و احتیاط لازم از طرف کارفرما یا نمایندگان او بوده است ، هزینه های مربوط اعم از معالجات و پرداخت مستمری توسط سازمان تامین اجتماعی و سپس این هزینه ها از کارفرما وصول می شود.
ب : ) هزینه های موضوع ماده ٩٠ قانون تامین اجتماعی . شاغلین در کارگاه ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهایی را که به آن ارجاع می شود داشته باشد و کارفرمایان مکلف اند قبل از به کار گماردن آن ها ترتیب معاینه پزشکی آن ها را بدهند . در صورتی که پس از استخدام مشخص شود نامبردگان در حین استخدام قابلیت و استعداد کار مربوطه را نداشته اند و کارفرما در معاینه پزشکی آن ها تعلل کرده است و در نتیجه بیمه شده دچار حادثه شده و یا بیماری اش شدت یافته است ، سازمان تامین اجتماعی خدمات ( درمان و مستمری در صورت از کار افتادگی یا فوت ) را به بیمه شده ارایه می دهد و هزینه های مربوط را از کارفرما مطالبه و وصول خواهد کرد.
نتیجه آنکه در صورتی که کارفرما در از کار افتادگی ناشی از کار بیمه شده مقصر تشخیص داده شود و سازمان تامین اجتماعی موظف به برقراری مستمری شود ، کارفرما باید مستمری ماهانه را به سازمان پرداخت کند ، در چنین شرایطی کارفرما می تواند با پرداخت مستمری ده سال فرد حادثه دیده به صورت یکجا به سازمان تامین اجتماعی بری الذمه شود .
حمایت های قانونی از شاغلین حادثه دیده :
قوانین و مقررات حوزه کار و رفاه اجتماعی مزایا و حمایت های خاصی برای کارگر حادثه دیده فراهم آورده که عبارت است از :
الف : چنانچه از کار افتادگی بیمه شده ناشی از حادثه کار باشد و یا بر اثر بیماری حرفه ای ( بیماری مرتبط با کار ) ، بدون در نظر گرفتن مدت پرداخت حق بیمه ، استحقاق دریافت مستمری از کار افتادگی کلی ناشی از کار را ( توسط سازمان تامین اجتماعی ) خواهد داشت .
ب : برای کارگرانی که بر اثر حادثه ناشی از کار از کارافتاده کلی می شوند و به این ترتیب قرارداد کار ان ها خاتمه می یابد ، کارفرما موظف به پرداخت دو ماه حقوق به عنوان مزایا و پاداش خدمت است .
چنانچه بیمه شده ای به آرای صادره از کمیسیون های بدوی و تجدید نظر پزشکی معترض باشد ، به چه مرجعی می تواند شکایت ببرد ؟
چنانچه بیمه شده ای به آرای صادره از کمیسیون های بدوی و تجدید نظر کمیسیون های پزشکی معترض باشد می تواند به دیوان عدالت اداری شکایت کند . البته دیوان عدالت اداری وارد ماهیت فنی و تخصصی کمیسیون های پزشکی نمی شود و رای دیوان در صورت وجود ادله کافی درخواست بررسی مجدد در کمیسیون پزشکی است .
آیا مریض شدن پرسنل بیمارستان ، بیماری حرفه ای و در زمره حوادث ناشی از کار به حساب می آید یا غیر ناشی از کار ؟
بیماری حرفه ای عارضه بدنی است که در نتیجه روند مستمر و به دلیل اشتغال به کار هایی خاص روی می دهد و معمولا منشا و تاریخ دقیق آن را نمی توان مشخص کرد . مانند ابتلا به بیماری هپاتیت به دلیل اشتغال در بیمارستان و سرو کار داشتن با فرآورده های خونی . این گونه بیماری ها در زمره حوادث ناشی از کار قرار می گیرند .
پدر بنده ٩ سال سابقه کار و ٥٠ سال سن دارد. با توجه به آسیبی که سه سال پیش در محل کار از ناحیه پا دیده است دیگر قادر به راه رفتن نیست ، چه برسد به اینکه به کارش ادامه دهد . می خواستم بدانم می تواند از کار افتاده شود ؟ ایشان در انبار کار می کرده ، آیا سختی کار هم شاملش می شود یا خیر ؟
آگر هنوز مشمول بیمه اجباری است و ارتباط بیمه اش با سازمان تامین اجتماعی برقرار است ، جهت شرکت در کمیسیون پزشکی به شعبه تامین اجتماعی مراجعه کند ، ایشان با توجه به سابقه و سن در حال حاضر شرایط بازنشستگی را ندارد . سختی کار نیز باید توسط کمیته های تعیین مشاغل سخت و زیان آور مستقر در ادارات کار استان ها تایید شود.